هزینه انتقال آب دریا ۶ برابر بازچرخانی آب
تاریخ انتشار: ۴ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۹۴۸۸۸
پنج پروژه بزرگ انتقال آب دریا به شهرهایی مثل کرمان و مشهد درحالی دنبال میشود که هزینه آن، بدون درنظر گرفتن عوارض زیست محیطیاش، برای هرمترمکعب بین ۳.۵ تا پنج یورو است. درحالی که بازچرخانی و تصفیه آب در همین شهرها برای هرمترمکعب حدودا یک پنجم این مقدار یعنی ۳۵ هزارتومان هزینه برمیدارد و عوارض محیط زیستی هم ندارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش اکونگار، تصفیه خانههای کشور اکنون تا ۸۰ درصد امکانات تصفیه آب تا مرحله رساندن آب به کیفیت آب شرب را دارند و بخش خصوصی در این زمینه تنها چشمانتظار مانعزدایی دولت است. از سال ۹۰ تا ۱۴۰۰ اعتبارات آب با لحاظ تورم ۱۵۰۰ درصد کاهش داشته است و این در حالیست که هدفگذاری برای تصفیه آب ۶.۵ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد.
اجرای پنج ابر پروژه انتقال آب دریا برای تامین نیاز کشورآنطور که سخنگوی طرحهای ملی بخش آب کشور چند ماه پیش اعلام کرد اکنون پنج ابر پروژه انتقال آب دریا برای تامین آب موردنیاز کشور در حال اجرا است؛ یک پروژه مربوط به خط انتقال آب از دریای عمان آب برای استانهای سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی و رضویست که این طرح ۱۳ درصد پیشرفت کار داشته است و ۲۸۰ میلیون مترمکعب شیرین سازی آب برای ۳۰ میلیون نفر میکند، یک خط انتقال برای استانهای یزد و کرمان که ۹۶ درصد پیشرفت داشته و۲۰۰ میلیون مترمکعب آب شیرین را به فلات مرکزی منتقل میکند و خط بعدی که انتقال آب برای استان اصفهان و رفع مشکل کمبود آب صنایع است و ۴۰۰ میلیونمتر مکعب آب برای این استان شیرینسازی میکند. ظاهرا قرار است تا پایان دولت سیزدهم طرحهای انتقال آب حدود یک میلیارد مترمکعب آب را منتقل کنند.
استفاده از پسا در انحصار کشورهای ثروتمنددر مقابل، اما ظاهرا طرح دیگری هم در حال دنبال شدن است؛ تصفیه و بازچرخانی آب. به گفته معاون راهبری و نظارت بر بهرهبرداری شرکت آب و فاضلاب کشور «هفته و ماهی نیست که در زمینه افتتاح یا مطالعه طرحهای تصفیهخانهای طرحی نداشته باشیم». او چندی پیش گفته که پسآب یا همان تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از آن در دنیا بحث بسیار مدرنی است که هر چند آمار جهانی نشان میدهد که استفاده از پساب در انحصار کشورهای ثروتمند است، اما بکارگیری آن در مناطقی که ارزش آب بالاست توجیه منطقی دارد.
امکان استفاده از فاضلابهابه گفته مقامات گرچه زیرساختهای تصفیه آب بسیار تکنیکال و در نتیجه هزینهبر است، اما اکنون با توسعه شهرها و صنایع، فاضلابها هم افزایش یافته و باید از آن استفاده کرد. این فاضلابها امکان تصفیه دارد و حتی قابلیت شرب و استفاده در بخشهای بهداشتی هم میتواند داشته باشد. جدا از این دو بخش، این پساب برای صنعت، کشاورزی و فضاهای شهرداری نه تنها لازم است بلکه مثلا در برخی موارد مثل کشاورزی حتی مفید هم هست.
طبق آخرین آمار، در حال حاضر ۲۵۲ تصفیهخانه فاضلاب در ایران در مدار بهرهبرداری و ۸۷ تصفیه خانه در حال احداث است که، ظرفیت تصفیهخانههای فاضلاب در مدار بهرهبرداری ۵.۷ میلیونمترمکعب در روز و ظرفیت تصفیهخانههای فاضلاب در حال احداث ۱.۷ میلیونمترمکعب در روز است. همچنین در حال حاضر جمعیت تحت پوشش تاسیسات فاضلاب حدود ۳۶ میلیون نفر و طول خطوط انتقال و شبکههای جمعآوری فاضلاب ۷۱۱۱۴ کیلومتر است.
بهرهبرداری بخش کشاورزی از پساب تولیدی حاصل از تاسیسات فاضلابطبق آمار اعلامی آب و فاضلاب کشور میزان پساب تولیدی حاصل از تاسیسات فاضلاب در انتهای سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۱.۴۹ میلیارد مترمکعب در سال بوده که از این میزان ۷۱۷.۳۰ میلیون متر مکعب در بخش کشاورزی و ۷۰.۱۸ میلیون مترمکعب در بخش صنعت مورد استفاده قرار گرفته است.
برای بررسی هر دو طرح در حال پیگیری دولت یعنی طرح انتقال آب دریا و طرح تصفیه آب، گفتوگویی با رضا حاجیکریم، رئیس هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب، انجام داده که در ادامه آمده است:
ظاهرا طرح انتقال آب دریا از خلیج فارس و عمان به برخی بخشهای صنعتی در حال دنبال شدن است. شما این طرحها از نظر شرایط کشور ما و البته صرفه اقتصادی آن، چطور تحلیل میکنید؟
ایران کشور پهناوری است، جمعیت قابل توجهی و رقوم ارتفاعی متفاوتی هم دارد، بنابراین راهحلهای تامین آبش با مثلا کشورهای کوچک سواحل خلیجفارس بسیار متفاوت است. برای مثال امارات با حدود هشت میلیون جمعیت که بیشتر شهرهایش هم کنار دریا ساخته شده طبیعتا میتواند با شیرینسازی آب دریا نیازهای خودش را تامین کند، قطر، بحرین و حتی عربستان هم همینطور، چون بیشتر شهرهای عربستان هم کنار دریا است، اما این درباره ایران صدق نمیکند.
هزینههای شیرینسازی آب دریا اینگونه است که وقتی آب را لب دریا شیرین کنید هزینهای حدود ۰.۷ دلار در ازای هر متر مکعب دارد، اما وقتی بخواهید این آب شیرین را به جایی مثل فلات مرکزی منتقل کنید هزینهاش میشود ۳.۵ یورو در ازای هر متر مکعب؛ یعنی اگر بخواهید این آب را به فرضا اصفهان منتقل کنید هزینهای حدود ۳.۲ یوروای برمیدارد. اما سوال اینجاست که با آب ۳.۲ یوروای چه میخواهید بکنید؟ چه ارزش افزودهای را میتوانید ایجاد کنید که تابآوری هزینه ۳.۲ یوروای داشته باشد؟ اصلا هزینه این کار را چه کسی قرار است پرداخت کند؟ یک صنعت؟ در قالب یک مگاپروژه؟ اگر اینطور باشد خوب است مشروط به پرداخت کامل هزینهها؛ یعنی اگر مثلا طرح ۱۵۰ مگاوات برق مصرف میکند آن را با سوبسید و تعرفه دولتی برق پرداخت نکنند بلکه هزینه واقعی را پرداخت کنند که در این صورت هم برایشان صرفه اقتصادی نخواهد داشت.
موضوع تصفیه آب فاضلابها و بازچرخانی پساب را به جای این کار چقدر کارآمد میدانید؟خب تفاوت این دو بسیار است؛ بازچرخانی پساب به گونهای است که مثلا شهر کرمان هزینه تصفیه آب پیشرفتهاش تا مرحله سوم، که خروجی بسیار باکیفتی دارد، حدود ۳۵ هزار تومان برای هر متر مکعب است. این عدد را با ۳.۵ یورو مقایسه کنید! ضمن این که شیرین کردن آب دریا از نظر مصرف انرژی در کشوری که مثل ما ناترازی گاز و برق دارد، چندان منطقی نیست. علاوه بر اینها به ازای هر متر مکعب آب دریا با شوری ۳۵ هزار، یک متر مکعب پساب یا هرزآب بسیار شور تولید میکنید که باید در دریا یا محیط زیست ریخته شود؛ بنابراین تبعات زیست محیطی طرحهای آب شیرینکن را هم باید ارزیابی و تبدیل به ریال کرد در کنار قیمت تمام شده، آن آورد درحالی که در تصفیه فاضلاب تنها باقیمانده لجن است که آن هم یک مسئله قابل حل است. نکته دیگر اینکه اکنون حرف انتقال آب از دریای عمان به مثلا شهر مشهد است.
صحبت انتقال سالانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ ملیون متر مکعب آب شیرین از این مسیر است، بعد مسافت حدود ۱۵۰۰ کیلومتر و رقوم ارتفاعی سواحل دریای عمان تا مشهد هم ۱۵۰۰ متر است این یعنی هزینههای پمپاژ آب وحشتناک است و قیمت تمام شده آب برای هر متر مکعب بیش از پنج یورو میشود. درحالی که همین حالا در مشهد فقط هفت میلیارد مترمکعب کشاورزی داریم و اگر فقط پنج درصد در آن صرفهجویی کنیم میشود ۳۵۰ میلیون متر مکعب، یعنی دوبرابر این خط انتقال. پس این انتقال اصلا توجیهی ندارد.
تصفیهخانههای ما در حال حاضر برای کدام مصارف ظرفیت و توان تصفیه آب را دارند؟ما همین امروز در کشور این امکان را داریم که فاضلاب را تا مرحله شرب تصفیه کنیم یعنی تا مرحلهای که از آب مصرفی امروز در تهران باکیفیتتر باشد. امکانات این کار را تا ۸۰ درصد داریم، ۱۵ تا ۲۰ درصد از امکانات برای رسیدن به این مرحله نیازمند واردات است، ولی برای تصفیه صنایع و کشاورزی بالای ۹۰ درصد امکانات موجود داریم؛ و در چه حجمی؟
براساس نقشه راه مصوب شورای عالی آب که اخیرا به ریاست رئیسجمهور تصویب شد، هدفگذاری بازچرخانی پسآب برای سال ۱۴۱۵، ۶.۶ میلیارد متر مکعب در سال و امروز عددی که تصفیه میکنیم حدود ۱.۴ میلیارد متر مکعب آب است. براساس اهداف مندرج در فصل آب برنامه هفتم توسعه، در پایان این برنامه کل مصرف صنایع باید از محل بازچرخانی پسآب برداشت شود، چون در حال حاضر در حال استفاده از منابعی تجدیدپذیری هستیم که استفاده از آن با این سرعت، ما را به یک ابر بحران میرساند. امروز به پساب به چشم یک فرصت بیبدیل در دنیا نگاه میشود، ولی ما امروز از این ظرفیت غافل هستیم با اینکه بنیانگذار و یکی از پایهای فکری این کار در دنیا یک ایرانی بوده است.
هزینه انتقال آب دریا ۶ برابر بازچرخانی آب استدولت تاکنون برای طرحهای بازچرخانی آب چقدر حمایت مالی و سرمایهگذاری انجام داده؟ و چقدر سرمایهگذاری لازم است که انجام شود؟
پاسخ این سوال هم خیلی بد و هم خیلی خوب است. خبر بد اینکه ما اگر اعتبارات بخش آب را از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ مورد مطالعه قرار دهیم درمییابیم که نسبت به سال ۹۰، ۱۵۵ درصد افزایش اعتبار داشتهایم، اما همزمان اگر میزان تورم براساس شاخص برنامه و بودجه، که مورد قبول بخش خصوصی هم نیست، در نظر بگیریم حدود هزار و ۷۰۰ درصدافزایش قیمت داشتهایم. این دو را از هم کم کنیم میشود حدود هزار و ۵۰۰ درصد. یعنی ارزش حال حاضر اعتبارات بخش آب ۱۵۰۰ درصد کاهش یافته است درحالی که اگر هدفگذاری ما تصفیه ۶.۶ میلیارد متر مکعب فاضلاب است، این یعنی نیاز به حدود ۶.۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری.
با این وضع ما هرگز به این نقطه نخواهیم رسید، اما قسمت خوب این است که بخش خصوصی آماده سرمایهگذاری در پروژههای آب به اشکال مختلف قراردادی است البته مشروط به اینکه از سوی حاکمیت مورد تضمین قرار بگیرد و مشوقهای لازم و رجحانهای کافی برای سرمایهگذاری در این حوزه تامین شود، در این صورت تمام این هدف بدون نیاز به ریالی سرمایهگذاری دولتی ممکن میشود.
در حال حاضر چه موانعی برای سرمایهگذاری در این حوزه پیش روی بخش خصوصی است؟ممانعت قانونی وجود ندارد، اما مانعهایی مثل تورم و شرایط نامطلوب سرمایهگذاری و البته تجارب تلخی که در همکاریهای قبلی بخش خصوصی وجود داشته، سرمایهگذاری را برایشان سخت کرده است. با این حال ما آماده سرمایهگذاری هستیم مشروط بر این که مثل هر سرمایهگذاری دیگری سودآور باشد. اگر بتوانیم آب را در یک بازار آزاد عرضه کنیم، با همه مکانیزمها و احترام به قواعد بازار، مطمئن باشید مسئله سرمایهگذاری حل خواهد شد.
اگر هم از نظر صرفه اقتصادی و هم از نظر عوارض زیست محیطی چرخاندن پسآب بهتر است، علت اینکه پروژه انتقال آب دریا دنبال میشود، چیست؟ آیا تحقیقات ناکافی و ناقض هستند یا پای فساد و منافع گروههای خاصی در میان است یا علت دیگری هست؟
علت درواقع تنوع موارد مصرفی آب است؛ در بخشهایی که نیاز به آب شرب است باید نیاز شرب شهروندان به عنوان یک وظیفه حاکمیتی تامین شود، حالا به هر طریقی، اما بحث صنعت متفاوت است. بعضی صنایع امکان جابجایی ندارند مثلا معادن را نمیتوان جابهجا کرد، وقتی اطرافشان فناوری هم نباشد، راهی نیست جز انتقال آب دریا، اما صنایعی که در مجاورت شهرها و شهرکهای صنعتی هستند، دو گزینه جذابتر دارند، اول پساب و دومی استفاده از بهرهوری کشاورزی.
منبع: فرارو
کلیدواژه: انتقال آب دریا هزینه قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل میلیون مترمکعب تصفیه خانه انتقال آب دریا بازچرخانی آب سرمایه گذاری میلیارد متر بهره برداری متر مکعب متر مکعب آب حال حاضر میلیون متر شیرین سازی فاضلاب ها بخش خصوصی تصفیه آب تا مرحله آب شیرین طرح ها شهر ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۹۴۸۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
میانگین بهره مندی مازندران از فاضلاب بهداشتی ۲۱ درصد است
به گزارش خبرنگار مهر، بهزاد برارزاده ظهر شنبه در حاشیه بازدید از پروژههای اجرای شبکههای جمع آوری و تصفیه بهداشتی فاضلاب با اشاره به عقب ماندگی خدمات فاضلاب در استان دلیل اصلی این مهم را عدم تأمین اعتبارات کافی برای انجام طرحهای فاضلاب بیان کرد و گفت: رشد جمعیت در جهان عموماً و به خصوص در جهان سوم و محدودیت محیط و زمین برای زندگی، انسانها را وادار کرده است که از طبیعت و هر آنچه در آن وجود دارد با دقت و احتیاط کامل استفاده کنند اما استفاده بی رویه از خوان گسترده طبیعت در طول سالیان متمادی، محیط زیست را با مشکل احیا مجدد روبرو ساخته و بسیاری از نعمتهای موجود را با خطر نابودی مواجه کرده است.
وی افزود: ورود فاضلابهای خام انسانی از طریق چاههای جاذب به سفره آبهای زیرزمینی و نیز از کانالهای روباز و سرپوشیده به آبهای سطحی و در نهایت تخلیه به دریا و دریاچهها، موجب آلوده شدن این منابع گشته و بشر را با خطر کمبود آب آشامیدنی سالم و نابودی اکوسیستم دریایی و سرانجام تخریب محیط زیست انسانی و طبیعی مواجه ساخته است.
مدیر عامل آبفا مازندران دفع غیر بهداشتی فاضلاب را علاوه بر آلودگی منابع آب، ایجاد مناظر ناخوشایند زیست محیطی و جلب حشرات ناقل موجب شیوع بیماریهای متعدد گوارشی و سایر بیماریهای میکروبی و انگلی خطرناک دانست.
برارزاده با اشاره به تصفیه فاضلاب از نقطه نظر اقتصادی که باعث کاهش هزینههای درمانی و هزینههای بهسازی محیط زیست خواهد شد، گفت: از پساب حاصل از تصفیه فاضلابها نیز میتوان در زمینههای مختلف از جمله آبیاری فضای سبز، کشاورزی و تغذیه آبخوانهای زیرزمینی بهره برد در همین راستا به دلیل کمبود نزولات جوی در کشور، استفاده از پساب برای کشاورزی میتواند قسمتی از نیاز آبی استان را جبران کند.
وی تصریح کرد: قرارگیری بخش عمده سرزمینی استان مازندران در نوار ساحلی بزرگترین دریاچه دنیا، اهمیت و لزوم ساماندهی فاضلاب را دوچندان کرده در همین راستا ۱۸ پروژه فاضلاب در شهرهای استان مازندران و سه پروژه جمع آوری شبکه فاضلاب در روستاهای استان در دست اجراست که پس از بهره برداری ضمن حفظ محیط زیست و جلوگیری از آلودگی منابع آبهای زیرزمینی و نیز حفظ سلامت جامعه میتوان از پساب حاصله بیشترین بهره را داشت.
کد خبر 6089866